PKOS Hastaları Glisemik İndeksi Düşük Beslenmeli

Polikistik over sendromu, üreme çağındaki kadınların yüzde 5-10’unda görülen endokrin bir bozukluktur.Üretken yaşamın herhangi bir döneminde ortaya çıkabilen, kronik ilerleyen ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen karmaşık bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Bu bireylerde hastalığının yanı sıra metabolik sendromun klinik özellikleri olan karın bölgesinde yağlanma, insülin direnci, dislipidemi, hipertansiyon, diyabet ve kardiyovasküler hastalıkları da sıklıkla görülmektedir.

POLİKİSTİK OVER SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?

Polikistik over sendromu durumunda hastaların yaşadığı en belirgin şikayetler genel olarak ilk regl dönemlerine yakın bir sürede başlamaktadır. Vücutta yükselen erkek hormonu seviyeleri yumurtalıkların hormon üretmesini ve normal olarak yumurta yapımını önlemektedir. Bu kişilerde, vücutlarında özellikle yüzde aşırı tüylenme, ciltte yağlanma ve sivilcelenme, saç dökülmesi, seste kalınlaşma, ciltte lekelenme, artmış kan şekeri seviyesi ve hormon dengesizlikleri görülmektedir. Polikistik over sendromlu kadınların yarısından fazlasında obezite görülmektedir. Ancak obezitenin PKOS’un oluşmasında bir etken mi yoksa hastalığın sonucu mu olduğu halen tartışılan bir konudur. Fakat ben sizlere fazla kilo sonucu artan yağ dokusunun hormon dengesini bozduğunu ve bu durumun androjen artışına neden olduğunu söyleyebilirim.

UZUN DÖNEM SAĞLIK RİSKLERİ

Polikistik over sendromu, hiperandrojenizm, hiperinsülinemi ve glikoz intoleransı ile seyredebildiği gibi uzun dönemde kısırlık, hiperlipidemi, Tip 2 diyabet, hipertansiyon, koroner ateroskleroz ve rahim kanseri gibi hastalıklara neden olabilmektedir. Bu hastalarda tıbbi ya da cerrahi tedavi seçeneklerine de başvurulmaktadır. PKOS’lu kadınlarda, hiperandrojenizm ve obezite nedeni ile dislipidemi gelişmekte ve bundan dolayı koroner arter hastalığı riski artmaktadır. Bu bireylerde, HDL/LDL oranının azalması ve trigliseritlerin artması dislipidemiye neden olmaktadır. Ayrıca insülin direnci de dislipidemiye katkıda bulunan faktörler arasında yerini almaktadır.

PKOS’LU HASTALAR NASIL BESLENMELİ? 

Polikistik over sendromlu hastaların beslenme tedavisinde, vücut ağırlık kaybı ve kan şekerinin dengelenmesi, insülin direncinin azaltılması, dolayısıyla androjen seviyelerinin azaltılması hedeflenmelidir.

- Obezite tek başına, PKOS’un nedeni olmasa da hastalığın oluşmasına katkıda bulunan önemli bir faktördür. Bilimsel araştırmalar kadınlarda vücut ağırlıklarının %5-10’ u kadar kilo kaybı sağlandığında erkeklik hormonları ve insülin direncinin azaldığını , bazı hastalarda yumurtlamanın tekrar başladığını bildirmektedir. Bu nedenle bireye uygun beslenme planı ve egzersiz programı ile vücut ağırlık kaybı sağlanmalıdır. Uzun dönem ağırlık kontrolü ile ideal ağırlığa ulaşmak temel hedef olmalıdır.

- Diyetin protein içeriğinin yüksek olması, tokluk sağlarken insülin duyarlılığını arttırmakta üreme ve endokrin işlevleri düzeltmektedir.

- Çoklu doymamış yağ asitlerinden zengin omega-3 yağ asidinin ek olarak alınması insülin direncini azaltarak, kontrolsüz insülin salınımını engellemektedir. Bu da androjen salınımında azalma sağlamaktadır.

- Kan şekeri kontrolünün sağlanması için öğün atlanmamalı, özellikle kahvaltı öğününe dikkat edilmelidir. Günde en az 3 ana öğün, 2 ara öğün yapılmalıdır.

- Günlük 30 dakika orta şiddette yapılan düzenli egzersiz vücut ağırlığının korunmasında ve kontrolünde önemlidir.

- Diyette lif kaynağı olan taze sebze, meyve ve tam tahıllı besinlerin daha çok yer alması sağlanmalıdır.

Glisemik İndeksi Düşük Beslenme Semptomları Azaltıyor 

Polikistik over sendromu hastalarında diyetin glisemik indeksi büyük önem taşımaktadır. Bunun nedeni hastaların çoğunluğunda insülin direnci tablosunun var olmasıdır. Dolayısıyla beslenme tedavisinin temelini, kan şekerinin kontrolünü sağlayan ve insülin duyarlılığını artırarak insülin direncini kırabilen glisemik indeksi düşük karbonhidratların arttırılması oluşturmaktadır.

Tüm karbonhidratlar, kan şekeri düzeyinde aynı etkiyi göstermezler. Bu etkileri değerlendirmek için kullanılan yöntemlerden biri glisemik indekstir. Karbonhidrat içeren besinler kan şekerini yükseltme yeteneğine göre glisemik indeks gruplarına ayrılmıştır. Glisemik indeksi 55’in altında olan besinler düşük glisemik indeksli olarak kabul edilmiştir. Elma, kiraz, çiğ havuç, yoğurt, süt, mercimek, kuru fasulye, fındık ve ceviz glisemik indeksi düşük besinler arasında yer almaktadır. Glisemik indeksi düşük besinler, kan şekerinde ani yükseliş veya düşüşlere neden olmadan dengeyi sağlamaktadır. Kan şekerinin kontrole alınması ise insüline olan ihtiyacı azaltarak insülin direncini kırmaktadır. Düşük glisemik indeksli beslenmek uzun süreli tokluk hissinin oluşması ve acıkmanın gecikmesini sağlayarak ağırlık kaybını ve korunmasını da kolaylaştırmaktadır. Ağırlık kaybı ise glisemik kontrolü iyileştirerek ilaca olan gereksinimi azaltmaktadır.